Ik ben het boek van Charles Higham: ‘Trading with the Enemy’ (1983) aan het herlezen en opnieuw verbijsterd over hoe weinig er is gebeurd met de belangrijke informatie, die in dit boek staat. Higham beschrijft de connectie tussen multinationals, zoals General Motors, Ford, ITT, IBM, Standard Oil en banken, in het bijzonder de ‘Bank for International Setllements’ (BIS Bank) en Chase (Rockefeller) met nazi-Duitsland, inclusief de Reichsbank van Hjalmar Schacht en zijn opvolger Walther Funk. Zijn onderzoek beslaat de periode 1933-1949. In zijn zoektocht naar de feiten over dit onderwerp werd Higham op verschillende manieren tegengewerkt. Desondanks is het hem gelukt om essentiële informatie boven water te krijgen. Informatie, die in geen enkel geschiedenisboek voorkomt.

De BIS Bank speelde in de nazi- Amerika connectie een sleutelrol. Leveranties van olie voor de Duitse duikboten door Standard Oil (Rockefeller) werden door nazi-Duitsland betaald via de BIS Bank. De ITT hielp Hitler met het aanleggen van de communicatiesystemen en met het verbeteren van de trefzekerheid van de bommen die Londen teisterden. Ford trucks werden voor het Duitse leger geproduceerd met medeweten en toestemming van de Amerikanen. Daarbij diende het geroofde goud, ondergebracht bij de van Tsjechië, België, Nederland en Oostenrijk en het goud van de vermoorde joden als onderpand voor de betalingen die de nazi’s via de BIS Bank aan hun leveranciers deden. Higham geeft schrijnende voorbeelden van goederen, grondstoffen en onderdelen, die schaars waren in de V.S. en in Engeland, maar die wel aan nazi-Duitsland werden geleverd door Amerikaanse multinationals.

De directie van de BIS Bank bestond uit nazi’s en nazi-sympathisanten, zoals McKittrick, Puhl en Schmitz (tevens in het bestuur van het beruchte IG Farben). Terwijl miljoenen soldaten, burgers en vervolgde mensen de dood vonden bleef gedurende het hele nazitijdperk de BIS Bank de ontmoetingsplek waar het internationale grote geld zaken deed. Juridisch onschendbaar en onder totale geheimhouding van alles wat er werd geregeld. Tot de dag van vandaag blijft het archief van de BIS Bank met betrekking tot het verleden grotendeels gesloten. Alles onder het mom van ‘ja, we hebben geen schoon verleden, maar dat is afgesloten en de BIS is niet meer dezelfde bank als die het toen was.’ Zo komen de details niet boven water van de goudtransporten naar Zuid-Amerika die in opdracht van de nazi’s zijn geregeld, om na de oorlog met dit kapitaal de ‘fascistische zaak’ nieuw leven in te blazen. Want met de militaire nederlaag van nazi-Duitsland was het fascisme allerminst verslagen. Het was al voor de Tweede Wereldoorlog stevig geworteld in de V.S. en ook in Engeland.

Higham maakt dit onder meer duidelijk doordat Russel A. Nixon (niet Richard) in opdracht van Eisenhower de staal- en chemische industrie wilde ontmantelen in het naoorlogse Duitsland en dat hij bij dit streven werd tegengewerkt door de Amerikanen zelf. Ook kwam Nixon tot de ontdekking dat de IG Farben fabrieken niet waren gebombardeerd door de geallieerden zoals officieel wel werd beweerd. IG Farben leverde de gifgassen voor de vernietigingskampen.  Er waren aanzienlijke financiële belangen buiten nazi-Duitsland in IG Farben. Higham beschrijft hoe de ‘witte boordenmisdadigers’ in de nazitijd ontzien werden in de Nürnberg processen, of na een paar jaar gevangenis weer op vrije voeten kwamen, om vervolgens hun rol bij bedrijven en banken weer op te pakken. Business as usual.

De diefstal van het goud van de centrale banken van overwonnen landen door nazi-Duitsland is eveneens een onderwerp waarover weinig is gezegd. Het goud van Tsjechië werd door de directeur van de Centrale Bank van dat land vlak voordat de Duitsers Praag binnenvielen op transport naar Engeland gezet. De Duitsers eisten dit goud op. De officiële lezing is dat het goud in de kluis van de Bank of England bleef en niet naar Duitsland werd gestuurd. De werkelijkheid was dat de directeur van de Bank of England, Montagu Norman, vriend van Schacht (Reichsbank) en nazi sympathisant, regelde dat de goudvoorraad van Engeland bij de BIS Bank op papier werd verminderd met het bedrag van het Tsjechische goud en het tegoed van nazi-Duitsland bij de BIS werd vermeerderd met hetzelfde bedrag. Heel gebruikelijk met goudtransacties, want transporten van goud waren kostbaar en riskant.

Op de Bretton Woods conferentie in 1944, waarin de grondslag werd gelegd van het geldstelsel zoals we dat na WOII hebben leren kennen, werd een voorstel van de Noren om de BIS Bank na de oorlog te ontmantelen, aangenomen. Toch bleef de BIS Bank bestaan, want het multinationale ondernemingen/banken syndicaat – door Higham de ‘broederschap’ genoemd- stond het niet toe dat het ankerpunt van hun systeem zou verdwijnen. Voor het oog van de wereld werden het IMF en de Wereldbank opgericht als instellingen die het financiële stelsel wereldwijd zouden steunen en meehelpen vorm te geven. De werkelijkheid was dat de BIS Bank tot de dag van vandaag in de schaduw ‘business as usual’ is blijven doen.  De BIS Bank is het instrument van de echte geldmacht, nog steeds onder strikte geheimhouding en onaantastbaar. ‘Trading with the enemy’ is een uitstekend gedocumenteerde ontmaskering van ‘the fraternity’. Toch is ook dit boek alweer lange tijd in de vergetelheid geraakt. De geschiedenis wordt geschreven door de bezitters van het grote geld. Als Jort Kelder bij ‘De Wereld Draait Door’ over de BIS Bank zegt dat het een praatclub is van bankiers, dan is dat waarheid en worden mensen zoals Higham in de hoek gezet als ‘conspiracy verhalenvertellers’.

© Ad Broere

Een vervolgartikel over de BIS Bank is in voorbereiding

Voor onderzoeksjournalistiek is tijd, kennis, vakmanschap en geld nodig. De eerste drie kan Coöperatie De Vrije Media leveren, voor het laatste -geld – hebben we jou nodig. Als je lid wilt worden, dan help je ons daarmee. Als je wilt doneren dan zijn we er ook mee geholpen.