De demonisering van Rusland in de politiek en de media van het Westen – www.NachDenkSeiten.de
nachdenkseiten.de · by
22. Dezember 2017 um 9:10 Uhr | Verantwortlich: Jens Berger
Nederlandse vertaling: Antonius Nicola
De demonisering van Rusland in de politiek en de media van het Westen
„IJstijd. Hoe Rusland gedemoniseerd wordt en waarom dat zo gevaarlijk is”. Dit is de titel van het nieuwe boek van Gabriele Krone-Schmalz. De gepromoveerde historica was onder andere Rusland correspondent voor de ARD en professor voor TV en journalistiek aan de Universiteit Iserlohn. Ze is een van de toonaangevende Russische experts in Duitsland. Haar nieuwe boek zou verplichte kost moeten zijn voor alle journalisten en politiek geïnteresseerden, zegt Udo Brandes, die het boek voor „NachDenkSeiten” (de nadenkwebsite) heeft gelezen. Het is ontstellend hoe weinig serieus en betrouwbaar de Duitse media over Rusland en haar buitenlands beleid rapporteren.
“Hij die doet alsof hij mensen aan het denken zet, wordt door hen geliefd. Wie hen echt laat denken, wordt echter door hen gehaat. “(Aldous Huxley)
Het schrijven van deze beoordeling was moeilijk. Omdat het nieuwe boek van Gabriele Krone-Schmalz (in het vervolg afgekort als GKS) zo goed is dat je het gehele boek wilt citeren. GKS maakt iets duidelijk dat elke politicus, die zich bezighoudt met de internationale betrekkingen zou moeten weten, maar vandaag in het Westen in de politiek en de media helemaal niet meer gewoon is: Zij verandert het perspectief en analyseert hoe een internationale situatie vanuit dat andere perspectief in deze zaak wordt bekeken:vanuit het oogpunt van Rusland.
Met andere woorden, GKS vertelt delen van een geschiedenis over de relatie tussen het Westen en Rusland, die meestal worden weggelaten in de westerse media. En dat roept vragen op die onze media gewoonlijk niet stellen, maar in plaats daarvan niet alleen als eenzijdig, maar als feitelijk propaganda tegen Rusland presenteren. Een voorbeeld hiervan is onlangs gelezen in de „Hinweisen des Tages” van onze NachDenkSeiten, waar het terecht door een lezer als volgt werd bekritiseerd:
“De ARD noemt het Russisch defensiebudget van 46 miljard dollar relatief hoog. Volgens BMVG (het Duitse ministerie van Defensie) is de Duitse begroting voor 2017 echter ongeveer 37 miljard euro (=42 miljard dollar) en wordt dit in 2021 verhoogd tot 42 miljard euro (= 49 miljard dollar) . Als u weet nog dat de Russische defensie-uitgaven, volgens SIPRI bedroeg tot en met 2016 ongeveer 69 miljard dollar bedroeg en dus aanzienlijk is teruggebracht (tot 46 miljard in 2017), dan kun je de beoordeling van de Russische defensiebegroting door de ARD als “relatief hoog” alleen maar als een vorm van propaganda / hersenspoeling beschouwen” (bewijs verwijst naar 15 december 2017, item 1b, Russische defensiebegroting).
Een belangrijke bron van GKS zijn Wikileaks-documenten van het zogenaamde Cablegate. Deze documenten werden destijds in het geheim gedownload van de in Irak gestationeerde Amerikaanse soldaat Bradley Manning van een intern communicatienetwerk van het Amerikaanse ministerie van Defensie en gelekt naar Wikileaks.
“De collectie bevat rapporten en andere documenten van Amerikaanse ambassades en agentschappen over de hele wereld tot februari 2010 en tot op het niveau van secret omdat ’top secret’ gemarkeerde documenten niet zichtbaar waren op dit netwerk. (….) Tot op heden is het publiceren van deze documenten zwaar bekritiseerd omdat ze deels echte namen bevatten en betrokken personen in ernstige moeilijkheden kunnen brengen en ook gebracht hebben, maar de authenticiteit ervan is nimmer bekritiseerd. Alle hier geciteerde documenten met verwijzing naar Wikileaks komen uit deze voorraad “(p.32).
Ik vermoed dat GKS honderden, zo niet duizenden, van deze documenten heeft verwerkt in haar boek, wat op zichzelf al een enorme prestatie is. Dit uitgebreide onderzoek stelde haar in staat om het buitenlands beleid van de VS authentiek vanuit een intern perspectief te presenteren. En dit betekent: de stellingen en perspectieven van GKS over het conflict van het Westen met Rusland zijn gedetailleerd, gefundeerd en nauwkeurig. Met andere woorden: GKS weet – in tegenstelling tot veel Duitse mainstream media – precies wat ze zegt. En ze debatteert met gegevens, feiten en bewijzen, die de reguliere Duitse media en daarbij vele politici die zich in verband met Rusland uitspreken, zelden kunnen beweren.
Problemen van het postimperiale rijk
GKS beschrijft zeer nauwkeurig de gebeurtenissen sinds de ineenstorting van de voormalige Sovjet-Unie. Het wordt duidelijk dat de westerse perceptie van Rusland buitengewoon complex is:
“Onze debatten beweren momenteel dat Rusland al enige tijd probeert zijn invloedssfeer agressief uit te breiden. Het trekt een directe lijn tussen de oorlog in Georgië in 2008 en het conflict in Oekraïne in 2014 “(p.40).
GKS illustreert dit met citaten uit een commentaar van Deutschlandfunk, een position paper van de CDU / CSU-fractie en van het huidige boek van de politicus van de groene partij, Ralf Fück. En becommentarieert ze als volgt:
“Eigenlijk zijn de dingen anders. Iedereen die betrokken raakt bij de echte gebeurtenissen krijgt een beeld van de Russische aanpak, die aanzienlijk verschilt van deze presentatie. Zuid-Ossetië en Abchazië, een autonome regio of republiek in de Unie Republiek Georgië gedurende het Sovjettijdperk, streven naar onafhankelijkheid, die door de Georgische zijde wordt bestreden “(blz. 41).
En dan beschrijft ze dat de Georgische oorlog werd geconditioneerd door het agressieve nationalisme van Georgische zijde, dat gericht was tegen Abchazië en Zuid-Ossetië. Dit wordt duidelijk aangegeven door de getuigenis van een Georgische militaire commandant in Abchazië (Kolonel Giorgi Karkarashvili), GKS. Deze officier zei in 1992 op het lokale televisiestation van Sochumi:
“We zijn klaar om 100.000 Georgiërs te offeren om 97.000 Abchazianen te doven” (p.48).
Deze en andere voorbeelden laten zien dat het ernstige gevolgen had toen de decennia oude Sovjetunie plotseling instortte en populaties die tot dan toe ‘Sovjetburgers’ waren zich vermengd voelden tussen etnische en nationale grenzen, hun identiteit plotseling opnieuw moesten uitvinden onder volledig andere omstandigheden. Het resultaat was constellaties en conflicten die niet bestonden tijdens het Sovjettijdperk. Al deze aspecten worden echter in zwart-wit behandeld door het Westen onder de noemer “agressief Russisch expansionistisch beleid”. Anderzijds bewijst GKS dat de Russische overheid zich rationeel en zeker niet agressief in deze conflicten heeft gedragen. Natuurlijk handelde ze in eigenbelang. Maar is er een regering in de wereld die dat niet zou hebben gedaan? De meerderheid van de media en politici zijn echter niet in de positie of bereid om de situatie op een meer gedifferentieerde manier waar te nemen en te erkennen dat dit problemen zijn van een “post-imperialistisch rijk”. GKS vat het samen:
“Het geval van Georgië is een voorbeeld van het feit dat de periferie van Rusland een post-imperiaal gebied is met alle problemen die het met zich meebrengt. In de Westerse media worden conflicten vaak geïnterpreteerd volgens een heel eenvoudig schema waarin opmerkelijk genoeg nooit wordt vermeld dat Moskou de ontbinding van de Sovjetunie met vreedzame middelen toestond. Bestaat er een vergelijkbare casus in de wereldgeschiedenis? “(P.65).
NATO uitbreiding
Een zeer belangrijk aspect voor de verklaring van de Russische politiek is de uitbreiding van de NAVO naar het oosten. Wat betreft deze vraag, is mijn conclusie na het lezen van “Ice Age”: de Russische zijde heeft herhaaldelijk meegewerkt, herhaaldelijk aanbiedingen gedaan, iets geaccepteerd of gegeven, terwijl de westerse kant hardnekkig en meedogenloos hun agressieve inperkingsbeleid nastreefde. Naar mijn mening is de westerse kant, hetzij ideologisch koppig, niet in staat of niet bereid om te beseffen dat vanuit het Russische perspectief deze oostelijke uitbreiding als bedreigend kan worden gezien.
Aan de westkant wordt de oostwaartse uitbreiding van de NAVO vaak gerechtvaardigd door de angsten van de Oostzee-landen en Polen. GKS merkt op:
“Een verstandig veiligheidsbeleid zou de begrijpelijke angsten van de Oostzee-landen en Polen in evenwicht moeten brengen met de even begrijpelijke vrees van de Russen. Maar dat is nergens op een agenda te vinden. In plaats daarvan zijn het Westen en de NAVO duidelijk aan de kant. Hier is opnieuw te zien hoe fataal de oostelijke uitbreiding van de NAVO was. Vanwege de geostrategische gevolgen heeft het niet alleen de betrekkingen tussen de NAVO en Rusland belast. Het heeft ook zijn conflicten met Rusland in het verband gebracht door de Oost-Europese landen op te nemen. En zo werd de relatie met Moskou geleidelijk aan vergiftigd “(p.223).
Verandering door aanpak
In het hoofdstuk “Change through Approach” bespreekt GKS het ontspanningsbeleid van Egon Bahr en Willy Brandt en citaten uit de beroemde lezing van Bahr op de Evangelical Academy in Tutzing. In deze toespraak bracht Bahr het ontspanningsbeleid van de regering Brandt in de formule “verandering door toenadering”. Hij verwees toen naar de ‘strategie van de vrede’, die John F. Kennedy had geschetst in een toespraak een half jaar voor zijn dood. Egon Bahr zei toen:
“De verandering in de Oost-West-relatie die de VS wil ontwikkelen, is om de status-quo te overwinnen door in eerste instantie de status-quo niet te veranderen. Dit klinkt paradoxaal, maar het opent perspectieven, omdat het vorige beleid van druk en tegendruk alleen maar heeft geleid tot een stagnatie van de status-quo “(p.224).
GKS schrijft:
„Egon Bahr begreep iets van groot belang om te onthouden: dat samenlevingen en regimes zich verharden en afsluiten onder druk van buitenaf. Verandering en opening kan niet worden bereikt door confrontatie, maar door samenwerking. En nog een ding dat Egon Bahr had gerealiseerd: je moet de angst van je tegenstander kunnen voelen en je moet je eigen angst niet laten overweldigen. We zijn niet zo zwak dat we een hysterisch angstbeleid moeten voeren. We zijn sterk genoeg voor een redeneerbeleid. We moeten wederom leren om de uitgangspunten van Egon Bahr te vertrouwen dat de westerse waarden in de loop van de tijd zullen zegevieren “(p.243).
Aan de ene kant beschrijft dit citaat de situatie correct en treffend. Maar ook hier komt een opvatting van GKS naar voren, die ik als kritisch beschouw. Ten eerste gebruikt ze het het woord “tegenstander” voor Rusland. In ieder geval herken ik in Rusland geen tegenstander. Bovendien lijkt ze te denken dat Rusland moet worden veranderd. Dit wordt duidelijk in een andere passage van het boek, wanneer ze terecht het “democratiseringsbeleid” van het Westen bekritiseert. In dit verband kwam ze echter niet op het idee om te vragen of het westerse ‘democratiseringsbeleid’ er één is, of dat men het imperialisme niet aan de westerse kant moet plaatsen. In zekere zin is ze ook in tegenspraak met haar positie in het boek, zoals ze het goed zegt:
“Het Westen is niet langer in een positie om echte compromissen te sluiten, omdat het zijn eigen wereldbeeld als enigst alternatief beschouwt. Het heeft iets van zendingsijver dat altijd het beste recept is geweest voor het veroorzaken van grote catastrofes “(p.223). (… ..) Allen die hopen op een verwesterlijking van Rusland en daarom bang zijn voor de val van Poetin, moeten kritisch onderzoeken of het westerse beleid in de afgelopen jaren dit doel heeft bevorderd of geschaad. En ze moeten zichzelf de vraag stellen, waarom ze er eigenlijk van uitgaan dat de condities beter zouden zijn zonder Poetin en niet erger. Omdat hij met alle legitieme kritiek een rationeel berekenende, uiteindelijk berekenbare politicus is. Als hij weg was, zou het maatschappelijk middenveld niet aan de macht komen, maar als de chaos niet opnieuw uitbreekt, misschien zelfs iemand die nationalistischer handelt en echt onvoorspelbaar is. Een horrorconcept voor de internationale politiek. Een dergelijk resultaat zou echter passen bij de vorige balans van ‘regimewijziging’ “(p.254).
Het laatste hoofdstuk van haar boek heeft GKS handig als “think self” beschreven. Daarin brengt ze de mediasituatie in Duitsland bondig ter sprake en klaagt dat denken in contexten in Duitsland snel wordt afgedaan als een complottheorie. Ze ontvangt een citaat van de journaliste Frank Nägele, die ze enorm op prijs stelt:
“Eens hebben wij (journalisten, GKS) geleerd dat het belangrijk was om alles op het eerste gezicht in twijfel te trekken. Een gezond verstandsprincipe was: niet geloven, maar denken dat alles mogelijk is. Het was belangrijk om de dingen diepgaand te begrijpen voordat je ze beoordeelde. Maar dat kost veel tijd. En blijkbaar heeft niemand dat meer “(p.259).
Ik zou eraan willen toevoegen dat het mij niet alleen een probleem van de tijd lijkt, maar vooral een probleem van gebrek aan wil en ideologie.
Mijn samenvatting: het nieuwe boek van Gabriele Krone-Schmalz is een must voor elke journalist, politicus of politiek geïnteresseerde. Het biedt een schat aan gegevens, feiten en bewijzen die het mogelijk maken om een objectief beeld te krijgen dat verder gaat dan het eenzijdige en propagandistische beeld dat westerse media en politici van Rusland maken. Jammer dat bekwame en gerenommeerde journalisten zoals GKS zelden in het Duitse medialandschap te vinden zijn. Daar zouden we meer van kunnen gebruiken.
Bij de beoordeling van een boek moet altijd een selectie van belangrijke inhoud worden gemaakt, anders zou de tekst oneindig lang zijn. Zo’n selectie is onvermijdelijk altijd iets subjectiefs. Omdat ik dit boek als buitengewoon belangrijk beschouw en wens dat het op grote schaal wordt verspreid, heb ik een gedetailleerde inhoudsopgave gemaakt als een service voor de lezer, die ook de kopjes van de subhoofdstukken bevat die niet in het boek zelf staan vermeld in de inhoudsopgave (waarschijnlijk vanwege ruimtegebrek). Elke lezer kan dus een gedetailleerd beeld van de inhoud maken.
Gedetailleerde inhoudsopgave met kopjes van de subhoofdstukken
- Voorwoord
- Rusland komt terug
- Speels zelfvertrouwen
- De instorting onder Jeltsin
- De nieuwe man Gemeenschappelijke strijd tegen terreur
- The Revolution GmbH
- Het NAVO-perspectief voor Georgië en Oekraïne
- De strijd voor Zuid-Ossetië en Abchazië
- Hoe is de Georgia War in 2008 begonnen?
- “Vandaag zijn we allemaal Georgiërs”
- De erfenis van het rijk
- De prachtige nieuwe wereldorde
- De krachtmeting
- Voorbij zwart en wit
- De vrije wil van een volk
- De rode lijn van Moskou
- De strijd om Oekraïne
- Putsch in Kiev
- Een regering van NAVO-voorstanders
- Waarden en interesses
- De opstand in Syrië Syrië en het westen
- Olie in het vuur
- Wat willen ‘de’ Syrische mensen?
- Goed en kwaad
- „Njet“
- Wie blokkeert Minsk II?
- Als alleen Rusland „dopt”, waarom winnen dan de anderen?
- Antirussismus
- De historische verantwoordelijkheid van Duitsland
- De melding van het vermoedelijke / verdachtmakingen
- “Grizzly steppe”
- Wie bedreigt wie?
- Wereldwijde militaire uitgaven in vergelijking
- Troepen en militaire bases
- Agressief of defensief?
- De Amerikaanse raketafweer en het nucleaire evenwicht
- “We hadden gehoopt op een partnerschap, maar dat is niet gebeurd”
- Eenwording pogingen
- Een nieuw begin onder Obama???
- De nucleaire overeenkomst met Iran
- Een klassieke bewapeningsspiraal
- Verandering door aanpak
- Dans op de rand
- De tijdigheid van het Harmel-rapport
- Wie is er bang voor wie?
- Voor een nieuw ontspanningsbeleid
- De “Strategie van de vrede”
- Westerse illusies
- “De wereld is gestopt met het afvegen van zijn kont aan Rusland”
- Denk voor jezelf
- Dank
- Opmerkingen
- Kaarten
Gabriele Krone-Schmalz: Eiszeit. Wie Russland dämonisiert wird und warum das so gefährlich ist, C.H. Beck-Verlag, München 2017, 16, 95 Euro
