15-02-18 10:11:00,
Zuid-Afrikas nieuwe president, Cyril Ramaphosa, op bezoek in Iran (commons.wikimedi; foto: Erfan Kouchari)
Het heeft het ANC, de partij van de Zuid-Afrikaanse president Zuma, moeite gekost, veel moeite, om na een nachtelijk beraad, het zoveelste, de knoop door te hakken: Zuma moet weg voor het einde van zijn ambtstermijn, die volgend jaar ergens in de lente afloopt, en graag onmiddellijk. Niet dat Zuma gedwee ja knikt en meteen de sleutels van het Tuynhuys overhandigt aan zijn opvolger. Verre van. Hij wou eerst drie tot zes maanden de tijd en de eer aan zichzelf houden, hoewel er in die periode nog weinig eer voor hem te rapen zou vallen. Je vraagt je af hoe lang nog Zuma de zelfgewilde verlenging van zijn bestaan als lame duck, als een gebreideld, machteloos politicus, had willen rekken. Maar na enkele uren bindt hij toch in. Hij beseft dat hij een motie van wantrouwen in het parlement niet kan overleven.
Waarom laat het ANC Zuma vallen?
De objectieve redenen die aan de grondslag liggen van de eis voor zijn vroegtijdige aftreden zijn corruptie, verregaande collusie met zakenpartners en persoonlijke verrijking. Wat de smeergeldaffaires betreft, die zijn decenniaoud maar komen elke keer opnieuw bovendrijven. De zaak draait rond steekpenningen n.a.v. een wapencontract met het Franse Thomson CSF (later omgedoopt tot Thales), waarvoor een financieel raadgever van Zuma in 2005 veroordeeld is. Toenmalig president Thabo Mbeki ontslaat Zuma, toen zijn vicepresident, ook al had het gerecht de aanklacht tegen Zuma zelf laten vallen. Maar de affaire blijft spoken en een hoge rechtbank wil dat Zuma toch voor de rechter verschijnt voor aanklachten van corruptie, fraude, het witwassen van geld en bendevorming.
Ook Zuma’s nauwe contacten met de familie Gupta, drie schatrijke broers, uit India naar Zuid-Afrika gemigreerd, spelen hem parten. Ze zijn de stichters van een zakenimperium dat meer dan één vet contract met de overheid sloot. Persoonlijke verrijking van de betrokkenen is niet van de lucht. Zo is er o.m. sprake van 363 miljoen € bij de aankoop van locomotieven voor de openbare vervoersmaatschappij Transnet. Jacobs zoon Duduzane is bestuurder in verscheidene van hun ondernemingen. In uitgelekte mails, de Guptaleaks, valt er te lezen dat een van de broers de viceminister van Financiën zo’n 40 miljoen € aanbiedt om zich van ambtenaren van de schatkist te ontdoen,