08-03-18 09:02:00,
Rond het traditionele Navroes-feest, het in de regio nog altijd gevierde nieuwjaar naar oude Perzische traditie, zullen volgende week vrijdag de staatshoofden van de post-sovjetstaten van Centraal-Azië bij elkaar komen. Op de agenda staat nauwere samenwerking in West-Turkestan.
Afgelopen jaar vonden er reeds talrijke wederzijdse bezoeken tussen de staatshoofden uit de regio plaats, die gezien kunnen worden als signaal van het aanbreken van een nieuw tijdperk. Het initiatief voor de top rond Navroes ging van de presidenten van Kazachstan en Oezbekistan, Noersoeltan Nazarbajev en Sjavkat Mirzijojev, uit.
Mirzijojev heeft als opvolger van de overleden Islam Karimov, die lange tijd president van Oezbekistan was, in grote mate met zijn beleid gebroken en daarbij niet in de laatste plaats de relatie met de buurlanden aanzienlijk verbeterd, zodat nu eindelijk de jarenlang opgehoopte bi- en multilaterale problemen in de regio aangepakt kunnen worden.
Energie en infrastructuur
Tot nu toe sprak de charismatische leider publiekelijk slechts van een overeenkomst over integratie van het elektriciteitsnet en de bouw van spoorwegen. Deze beide zaken raken echter aan veel centrale kwesties tussen de betrokken staten. Juist ten aanzien van het energiebeleid bestond er tot nu toe een vaak onverzoenlijk getoonzet conflict tussen de zuidelijke ‘bergstaten’, die de naar het noorden stromende rivieren met behulp van grote stuwdammen beheersen, en de noordelijke ‘steppestaten’, waar zich de olie- en gasbronnen van het gebied bevinden.
De noordelijke staten zijn er op aangewezen in de zomer water water voor irrigatie te krijgen, terwijl de zuidelijke staten vooral in de winter water doorlaten, om zo stroom op te wekken voor hun in dat seizoen veel grotere behoefte aan elektriciteit voor verwarming, licht en dergelijke. Het voor de hand liggende compromis bleek in de praktijk zeer moeizaam uit te onderhandelen, wat in de regio van tijd tot tijd – meest recent na de dood van Karimov – tot zinspelingen op een eventuele militaire oplossing van het probleem leidde. Daartoe kwam het weliswaar nooit, maar desalniettemin leidde de twist tot een stagnatie die de economische ontwikkeling van de regio aanzienlijk remde.
Daarbij kwam de traditionele tegenstelling tussen de beide machtigste staten van Turkestan, Kazachstan en Oezbekistan, die lange tijd streden om de leiderschapsrol in de regio, totdat Oezbekistan voor het isolement koos en de regio aan Kazachstan liet.