14-09-18 10:40:00,
Vorig jaar vreesde politicoloog Herman Lelieveldt nog dat van de nieuwe minister van Landbouw Carola Schouten geen enkele vernieuwing van het voedselbeleid viel te verwachten. Hij heeft zijn beeld moeten bijstellen.
Lyndon Johnson, de 36ste president van de Verenigde Staten. Aan hem moest ik denken toen ik onlangs het nieuws las over de nieuwe visie op landbouw en voedsel van minister Carola Schouten. In Nederland kennen we hem misschien vooral als de man die Amerika hopeloos het moeras van de Vietnam-oorlog in liet lopen, maar Johnson was ook dé grote voorvechter van burgerrechten.
Het is maart 1965. Demonstranten belagen het Witte Huis en eisen dat Johnson tot actie overgaat na het weerzinwekkende neerslaan van de demonstraties in Selma, Alabama. Iedere avond hoort hij in zijn slaapkamer in het Witte Huis het We Shall Overcome, het lijflied van de burgerrechtenbeweging. Op 15 maart stapt hij in zijn limousine op weg naar Capitol Hill om in een speech voor de verzamelde leden van het Huis van Afgevaardigden en de Senaat aan te kondigen dat hij snel met wetgeving zal komen om het racisme te bestrijden. ‘There is no Negro problem. There is no Southern problem. There is no Northern problem. There is only an American problem.’ En even later: ‘And we shall overcome.’ Bij het horen van die laatste vier woorden breekt dominee Martin Luther King, die de speech op televisie volgt in Selma, in tranen uit. Johnson heeft ten lange leste de woorden van de burgerrechtenbeweging tot zijn eigen woorden gemaakt. Na jaren van strijd maakt de gevestigde orde de woorden van de oppositie tot de hare.
Dat is precies wat we nu zien in de visie van Schouten: kringlooplandbouw is het sleutelwoord in haar nota. Het is een term die al jaren rondzingt in het koor van de criticasters van het landbouwbeleid. En nu is er een minister die de term tot de hare maakt. Die zegt dat het gebruik van kunstmest drastisch omlaag moet. En die ook het woord ‘natuurinclusief’ in de mond durft te nemen. Ik vind het een verademing. Net zoals ik het een verademing vind dat de minister eerst deze visie neerlegt en niet meteen met allerlei maatregelen op de proppen komt. Maar wel een meetlat waarop allerlei criteria staan die voor iedere voorstander van duurzaamheid als muziek in de oren klinken (en in heel kleine lettertjes er nog bijzet dat voedsel ook veilig moet zijn,