28-11-18 04:06:00,
Tussen december 1941 en februari 1945 ontmoetten de leidende grootmachten uit de anti-Hitler-coalitie elkaar op 15 grotere oorlogsconferenties. Daaronder vormde de Conferentie van Teheran, 75 jaar geleden, in zoverre een cesuur, dat het toen voor het eerst tot een ontmoeting van ‘de grote drie’, Stalin, Churchill en Roosevelt, kwam. Bovendien werden er niet alleen oorlogszaken besproken, maar ook de periode na de oorlog.
Eind 1943 gaf de militaire situatie van de geallieerden aanleiding tot optimisme. Grote offensieven van de Sovjets aan het Oostfront hadden tot aanzienlijke terreinwinst geleid. De roedel onderzeeboten in de noordelijke Atlantische Oceaan behaalde steeds geringere successen in het kelderen van geallieerde schepen. Italië was naar de geallieerde zijde overgegaan en Britse en Amerikaanse troepen stonden zowel op Sicilië als in de laars van Italië. Ten slotte moest het Japanse keizerrijk zijn hoofdverdedigingslinie tegen de VS tot de Marianen en de westelijke Carolinen terugtrekken.
Toekomst van de oorlogsvijanden
Sovjet- en Brits-Indische soldaten treffen elkaar in Iran in augustus 1941.
Zodoende lag het voor de hand om niet slechts over nieuwe militaire offensieven te spreken, maar ook over de toekomst van de oorlogsvijanden nadat ze verslagen zouden zijn. Dit doel diende de Conferentie van Caïro van 22 tot 26 november 1943, waarin het vooral om het lot van Japan ging, en aansluitend die van Teheran. De Iraanse metropool was in zoverre perfect als plaats om samen te komen, dat het land sinds augustus 1941 door de Sovjets en de Britten bezet was.
Blijf op de hoogte van nieuws, opinie en achtergronden: Volg Novini!
Niettemin hadden Jozef Stalin, Winston Churchill en Franklin D. Roosevelt er van tevoren intensief over gediscussieerd waar hun eerste persoonlijke ontmoeting plaats moest vinden. Andere opties die ter sprake kwamen waren een kruiser in de Middellandse Zee, de Turkse hoofdstad Ankara, Habbaniya ten westen van Bagdad en Asmara in Eritrea. Uiteindelijk werd het echter Stalins voorstel: Teheran.
Afluisteren
Stalin wist gelijk nog een tweede meesterzet te doen. Onder verwijzing naar vermeende plannen voor een aanslag door de Duitse geheime dienst, haalde hij de Amerikaanse president kort voor het begin van de conferentie op 28 november over om in het gastenverblijf van de Sovjet-ambassade te verblijven, in plaats van de moeilijker te beveiligen Amerikaanse ambassade.