Auteur: NL-AG

Gepubliceerd op 20 maart 2020
Gastartikel van Dr. Kurt Schmidinger
van:
https://albert-schweitzer-stiftung.de/aktuell/tierproduktkonsum-pandemien?utm_source=social&utm_medium=social&utm_campaign=fb-post&fbclid=IwAR04zCMC1qhOhn_g9Fp0XspcdQtnA647jUOvRrltREt_KNqsY29P_SOsx3E

Als men zich baseert op de gemeenschappelijke veronderstellingen over de ontwikkeling van de pandemieën van de afgelopen decennia, alsmede op die van de huidige COVID 19-pandemie en de wetenschappelijke prognoses voor toekomstige pandemieën, dan kan men niet voorbijgaan aan een parallelle ontwikkeling: Bijna allemaal werden en worden ze veroorzaakt door de consumptie van dierlijke producten of het houden van dieren voor consumptie.

De huidige COVID 19-pandemie kwam ook met een aankondiging – al tientallen jaren bestaat er een brede consensus in de wetenschap dat we dergelijke risico’s uitlokken via de industriële veeteelt of zelfs via de markten voor wilde dieren.

Tegelijkertijd stevenen we met open ogen op een tweede waarschijnlijk fiasco voor ons gezondheidssysteem af: in 2017 heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) een dringende waarschuwing gegeven tegen het gebruik van antibiotica in de industriële veeteelt en tegen het gevaar van de vorming van ziektekiemen die resistent zijn tegen alle antibiotica. Naar schatting wordt 70 tot 80 % van de antibiotica wereldwijd gebruikt in de veehouderij, terwijl de rest in de menselijke geneeskunde wordt gebruikt. Bovendien wordt tussen 2010 en 2030 een verdere wereldwijde stijging van het antibioticaconsumptie in de veehouderij verwacht van 70%. In veel regio’s van de wereld worden antibiotica gebruikt als groeibevorderaar. De blootstelling van bacteriën aan deze permanente toediening van kleine hoeveelheden antibiotica bevordert de aanpassing en de resistentie van de bacterie.

Driekwart van de nieuwe ziekteverwekkers via dierenBijna 20 jaar geleden leverde een uitgebreide literatuuranalyse al het volgende resultaat op: driekwart van de nieuwe ziekteverwekkers die de mens bedreigen, zijn afkomstig van “zoönotische bronnen”, d.w.z. dat ze worden overgedragen van dieren op mensen. In 2009 hebben de landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) en de Wereldorganisatie voor diergezondheid (OIE) dit cijfer van 70%1 bevestigd, en momenteel vermeldt de FAO 75% op haar website.

Recente analyses tonen aan dat de zogenaamde RNA-virussen van dieren het merendeel van de nieuwe ziekteverwekkers voor de mens vormen (zie hier en hier).

Steeds meer nieuwe golven van vogelgriep en varkensgriep, Nipahvirus, Ebola, HIV etc. hebben een zoönotische oorsprong.

De centrale rol van de (industriële) veehouderijIn 2008 heeft de FAO sterk benadrukt dat de industrialisering van de veehouderij, vooral in warme, vochtige klimaten, die als gevolg van de klimaatverandering steeds wijder verbreid raken, een grote bedreiging vormt voor nieuwe ziekteverwekkers. In combinatie met het toegenomen vervoer van dieren en dierlijke producten en de toegenomen mobiliteit van mensen vormt dit een grote bedreiging voor nieuwe pandemieën.

De industriële veeteelt is bijzonder gevaarlijk voor het ontstaan van griepvirussen en andere ziekteverwekkers. Enerzijds leidt specialisatie tot nieuwe transmissieroutes, bijvoorbeeld in de varkenshouderij door het scheiden van fokkerij- en mestbedrijven. Aan de andere kant zijn de hoge bezettingsdichtheid van pluimvee of varkens factoren die de ontwikkeling van virussen bevorderen. Miljarden gekooide dieren produceren gigantische hoeveelheden uitwerpselen, die grote hoeveelheden ziekteverwekkers kunnen bevatten en die op bouwland of in het grondwater worden afgevoerd. Dit is een andere besmettingsbron, ook voor wilde dieren.

Ondanks het feit dat er sprake is van “bioveiligheid “2 , staan industriële veehouderijen in werkelijkheid volledig open voor de in- en uitvoer van ziekteverwekkers. Enerzijds komen dieren van andere fokkerijen, broederijen of veemarkten, maar ook voer en water van buitenaf de boerderijen binnen. Aan de andere kant verlaten enorme hoeveelheden uitwerpselen deze faciliteiten, evenals dieren in de richting van andere boerderijen, markten of slachthuizen. Insecten zijn nog meer dragers. Dit zijn allemaal routes voor ziekteverwekkers van of naar industriële veehouderijen.

Uit de gegevens van de OIE voor eind 2005 tot begin 2007 is gebleken dat de kans op uitbraken van HPAI H5N1 op pluimveebedrijven met meer dan 10 000 dieren ongeveer vier keer zo groot is als op kleinere bedrijven, en dat de transmissieroutes van industriële veehouderijen volledig open zijn.

Met al deze verschillende transmissieroutes is het ook duidelijk dat het opsluiten van de dieren niet helpt. Integendeel: de hoge bezettingsdichtheid van de dieren, de geconcentreerde uitwerpselen en het over het algemeen hoge gebruik van antibiotica maken de intensieve veehouderij met gesloten dieren zelfs bijzonder problematisch.

Jacht- en wildmarkten
Het feit dat het nieuwe coronavirus SARS-CoV-2 en dus de huidige COVID 19-pandemie afkomstig is van een wildmarkt (een zogenaamde “natte markt”) in Wuhan, China, wordt momenteel als bijna zeker beschouwd. Opnieuw is het houden van dieren en het consumeren van dierlijke producten de meest waarschijnlijke oorzaak van een pandemie die een enorme last zal leggen op de wereldbevolking in termen van gezondheid en economie.

In verband met wilde dieren, de jacht en de ontbossing zijn ook onderzocht in studies en geïdentificeerd als de oorzaak van de overdracht van ziekteverwekkers van verschillende soorten.

Geen voorspelling mogelijk van hoe nieuwe ziekteverwekkers er uitzienOndanks de ernstige gevolgen voor de gezondheid en de economie in de wereld en het toenemende inzicht in de processen die betrokken zijn bij het ontstaan van nieuwe ziekteverwekkers, zijn we niet in staat om de kenmerken ervan te voorspellen en ons preventief voor te bereiden. Het enige wat we nu kunnen doen is de oorzaken van nieuwe pandemieën voorkomen.

Er is maar één conclusie: zich afkeren van de industriële veeteelt en de wildmarkten – wanneer, zo niet nu?

We zijn nu volop bezig met de strijd tegen COVID-19, en tegelijkertijd zijn we al bezig met het kweken van de volgende pandemieën en misschien zelfs het einde van het antibioticatijdperk – met alle gevolgen van dien voor de gezondheid en de economie. Zelfs kinderen reiken maar één keer naar de hete kachel – en wij als maatschappij zijn echt bestand tegen leren? Geen enkel dier moet vandaag de dag nog vegeteren en sterven in de fabriekslandbouw om sappige hamburgers en knapperige nuggets te kunnen eten. Onlangs zijn we uitgegroeid tot ’s werelds beste producten op plantaardige basis. Over een paar jaar hebben we ook veilig vlees van gefokte diercellen op de markt – zonder fabriekslandbouw, zonder diertransporten, zonder slachthuizen en zonder wilde diermarkten. In plaats van te dumpen van een pandemie naar een pandemie en het kweken van multiresistente kiemen, moeten we gebruik maken van de mogelijkheden van de 21e eeuw: De uiteindelijke verzaking aan de industriële landbouw en de wildmarkten! Dierenwelzijn, de bescherming van regenwouden en het mondiale klimaat en de strijd tegen beschavingsziekten zijn verdere dwingende argumenten voor deze stap!

Over de auteur
Dr. Kurt Schmidinger is de wetenschappelijke adviesraad van de Albert Schweitzer Stichting voor onze medewereld. Hij is voedingswetenschapper en geofysicus (studies in Graz en Wenen). Na zijn afstuderen in 1995 werkte hij enkele jaren fulltime in de dierenbescherming en werkt hij nog steeds in de softwareontwikkeling.

In 2005 richtte hij het project Future Food op, dat zich bezighoudt met alternatieven voor dierlijke producten (vlees-, melk- en eiproducten). Future Food presenteert enerzijds de meest innovatieve bestaande technologieën en topproducten en anderzijds mogelijke toekomstige technologieën zoals in-vitro vlees. Tussen 2009 en 2012 schreef hij zijn proefschrift, wat leidde tot zijn doctoraat in de voedingswetenschap.

Als geofysicus, voedingswetenschapper en dierenbeschermingsactivist bestrijkt Kurt Schmidinger de probleemgebieden van de wereldwijde “landbouwhuisdieren”-houderij en de wereldwijde vleesconsumptie zeer uitgebreid: milieu en klimaat, wereldvoeding, menselijke gezondheid en dierenwelzijn. In de zomer van 2012 publiceerde hij ook een fundamentele uitbreiding van de klimaatbalansen van voedsel.